Tiền sản giật là một trong những triệu chứng vô cùng nguy hiểm khi mang thai mẹ bầu cần hết sức chú ý. Nếu bị dạng nhẹ nó có thể không gây ảnh hưởng gì lớn đến sức khỏe của mẹ và bé, Tuy nhiên, nếu không được chữa trị, tiền sản giật sẽ trở thành mối nguy hiểm lớn với cả mẹ và bé.
Tiền sản giật là gì?
Tiền sản giật là một rối loạn phức tạp thường xảy ra ở phụ nữ mang thai với tỷ lệ 3-8%. Mẹ có thể được chẩn đoán được nếu có huyết áp cao và xét nghiệm thấy đạm trong nước tiểu sau tuần thứ 20 của thai kỳ. Nếu vấn đề trở nên nghiêm trọng, nó có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan và gây nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong. Đối với tiền sản giật nặng, cách duy nhất để cải thiện tình trạng là chấm dứt thai kỳ.
Nguyên nhân của tiền sản giật khi mang thai
Tiền sản giật được sử dụng để gọi toxemia, bởi vì nó được cho là gây ra bởi một loại độc tố trong máu của một người phụ nữ mang thai. Lý thuyết này đã được loại bỏ, nhưng các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định nguyên nhân gây ra. Nguyên nhân có thể có thể bao gồm:
-
Thiếu máu chảy vào tử cung.
-
Thiệt hại cho các mạch máu.
-
Một vấn đề với hệ thống miễn dịch.
-
Các rối loạn huyết áp cao khi mang thai
Tiền sản giật được phân loại là một trong bốn bệnh cao huyết áp có thể xảy ra trong thai kỳ. Ba loại kia là:
Có thai tăng huyết áp. Phụ nữ có huyết áp cao có thai tăng huyết áp, nhưng không có protein dư thừa trong nước tiểu. Một số phụ nữ có thai tăng huyết áp cuối cùng có tiền sản giật.
Tăng huyết áp mãn tính. Tăng huyết áp mãn tính là bệnh cao huyết áp xuất hiện trước 20 tuần của thai kỳ hoặc kéo dài hơn 12 tuần sau khi sinh. Thông thường, cao huyết áp mãn tính có mặt - nhưng không được phát hiện trước khi mang thai.
Tiền sản giật chồng lên cao huyết áp mãn tính. Thuật ngữ này mô tả những phụ nữ có huyết áp cao mãn tính trước khi mang thai và sau đó phát triển ngày càng tồi tệ huyết áp cao và protein trong nước tiểu trong khi mang thai.
Triệu chứng của tiền sản giật
Tiền sản giật có thể đến đột ngột, vì vậy mẹ cần biết rõ các triệu chứng để sớm phát hiện và can thiệp. Gọi cho bác sĩ ngay lập tức nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu đáng ngại nào sau đây:
-
Bị phù ở mặt hoặc sưng húp quanh mắt, sưng phù bàn tay, sưng đột ngột hoặc sưng nặng ở bàn chân/mắt cá chân.
-
Tăng cân nhanh (trên 2kg trong một tuần).
-
Đau đầu nặng hoặc dai dẳng
-
Thị lực kém, quáng gà, mắt mờ, nhìn thấy đốm sáng hoặc điểm sáng nhấp nháy, nhạy cảm với ánh sáng, hoặc mất thị lực tạm thời
-
Đau dữ dội ở vùng bụng trên
Tuy nhiên, một số trường hợp tiền sản giật không có bất kỳ triệu chứng nào rõ rệt, đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Thậm chí, một số triệu chứng có thể giống như triệu chứng mang thai bình thường. Vì vậy, mẹ cần khám thai đều đặn để bác sĩ kịp thời phát hiện bằng các xét nghiệm và thiết bị y khoa chuyên dụng.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tiền sản giật khi mang thai
Cách điều trị tiền sản giật
Tiền sản giật chỉ được chữa khỏi sau khi em bé chào đời, vậy nên trọng tâm của phương pháp điều trị là ổn định huyết áp của mẹ song song với việc theo dõi sức khỏe của mẹ và sự phát triển của em bé.
Những phụ nữ thuộc nhóm có nguy cơ cao hoặc có nhiều hơn một điều kiện gây ra tiền sản giật sẽ được yêu cầu sử dụng một liều aspirin hằng ngày từ tuần thai thứ 12 đến lúc em bé ra đời. (chú ý: mọi vấn đề về sử dụng thuốc trong quá trình mang thai và cho con bú phải được sự chấp thuận của bác sĩ chuyên môn)
Mức độ nhẹ
Qua các lần kiểm tra định kỳ, nếu phát hiện thấy có dấu hiệu của tiền sản giật nhẹ, tình trạng của mẹ sẽ được theo dõi chặt chẽ hơn trong suốt thời gian còn lại của thai kỳ. Theo đó, mẹ sẽ được xét nghiệm máu, siêu âm thường xuyên hơn, hoặc có thể được kê thuốc để ổn định huyết áp.
Khi bị tiền sản giật nhẹ, lời khuyên là các mẹ không nên sinh em bé sau ngày sinh dự tính. Chính vì vậy, nếu em bé không được sinh vào ngày dự tính, các bác sĩ sẽ tiến hành thúc sinh. Thời gian sinh em bé sẽ phụ thuộc vào huyết áp của mẹ. Một số bệnh viện sẽ tiến hành thúc sinh khi bé được 34-37 tuần tuổi. Nếu bị tiền sản giật nhẹ hoặc trung bình, khi em bé đã đủ tháng (37 tuần tuổi), các mẹ nên sinh bé càng sớm càng tốt.
Mức độ nặng
Nếu tiền sản giật trở nên nghiêm trọng hơn, mẹ sẽ cần nhập viện để điều trị và/hoặc sinh em bé. Trong trường hợp cần thiết, mẹ sẽ được kê thuốc giúp ổn định huyết áp. Mẹ cũng sẽ cần được theo dõi, chăm sóc bởi bác sĩ giàu kinh nghiệm, bác sĩ sản khoa và bác sĩ gây mê giỏi chuyên môn.
Có thể mẹ sẽ cần làm những xét nghiệm sau:
-
Kiểm tra huyết áp thường xuyên: Nếu huyết áp ổn định và không có dấu hiệu đáng lo nào, thường các mẹ sẽ được kiểm tra bốn tiếng một lần. Tuy nhiên, nếu tiền sản giật nặng, huyết áp sẽ được kiểm tra 15 phút một lần, và sau khi huyết áp ổn định lại, các mẹ sẽ được kiểm tra 30 phút một lần.
-
Kiểm tra nước tiểu hằng ngày để đo hàm lượng đạm trong nước tiểu.
-
Xét nghiệm máu: Những xét nghiệm này được tiến hành để kiểm tra số lượng huyết cầu trong máu, khả năng đông máu, chức năng gan và thận.
-
Siêu âm: Siêu âm sẽ giúp kiểm tra tình trạng phát triển và sức khỏe của em bé.
-
Kiểm tra tim thai: Nếu tiền sản giật nặng, mẹ cần được kiểm tra tim thai hai lần một tuần. Trong quá trình sinh, nhịp tim của em bé cũng sẽ được theo dõi liên tục.
Cách duy nhất để chấm dứt hoàn toàn tiền sản giật là sinh em bé ra.Vì điều này, đây cũng chính là nguyên nhân gây ra khoảng 15% tổng số ca sinh non.
Mẹ sẽ phải sinh em bé trong trường hợp bác sĩ không kiểm soát được huyết áp của mẹ, các xét nghiệm gan, thận, đông máu có bất thường, hoặc em bé rơi vào tình huống nguy hiểm. Phần lớn những phụ nữ bị nặng cần sinh em bé trong vòng hai tuần kể từ khi phát hiện ra bệnh. Nếu bị vào cuối thai kỳ, thông thường bác sĩ sẽ chọn phương pháp thúc sinh. Trẻ sinh ra sẽ nhỏ hơn mức tiêu chuẩn nếu bé sinh non một vài tuần.
Tuy nhiên, nếu thai nhỏ hơn 34 tuần tuổi, bằng việc so sánh mức độ nghiêm trọng của tiền sản giật (và mức độ nguy hiểm với mẹ và thai nhi) so với những nguy cơ với bé có thể gặp phải khi sinh non. Các bác sĩ sẽ quyết định sẽ mổ lấy thai hay dùng biện pháp điều trị khác. Mỗi trường hợp có một tính chất khác nhau. Đội ngũ bác sĩ sẽ thảo luận tất cả các phương án với mẹ và giải thích cho mẹ hiểu những rủi ro có thể xảy ra với mỗi phương án được chọn.
Điều trị tiền sản giật càng sớm càng tốt
Những lưu ý với mẹ khi bị tiền sản giật
Những nhóm người thường dễ có nguy cơ bị tiền sản giật nhất là:
- Người mẹ sinh con so (con đầu lòng).
- Mang đa thai.
- Bà bầu lớn tuổi (hơn 40 tuổi).
- Có tiền sử tăng huyết áp trước đó (tăng huyết áp vô căn).
- Bị đái tháo đường hoặc bệnh lý thận trước đó.
- Thai kì trước đây bị tiền sản giật.
- Do di truyền
- Bà bầu thiếu dinh dưỡng
- Thời tiết miền Bắc lạnh, bà bầu dễ bị nếu không chú ý đến sức khỏe, đi lại
Bà bầu thừa cân hoặc béo phì trong thai kì có nguy cơ bị cao. Biện pháp điều trị triệt để và hữu hiệu nhất là chấm dứt thai kỳ sao cho có lợi nhất về mẹ và con.
Bác sĩ Vinh cũng lưu ý: Để phòng ngừa khi mang thai, thai phụ nên đến các bệnh viện, cơ sở y tế khám thai thường xuyên. Đo huyết áp cũng là một trong những việc bắt buộc trong quá trình khám thai đối với những mẹ có nguy cơ bị tiền sản giật.
Về chế độ ăn uống đối đối, thai phụ nên có chế độ ăn uống hợp lý, tuyệt đối không nên ăn thức ăn mặn (Ăn nhạt để hạn chế phù nề, loại trừ được khả năng mắc bệnh).
Ngoài ra, bà bầu phải khám thai đều đặn, không nên có con quá muộn (ngoài 35 tuổi). Trong thời gian thai kì nên sắp xếp để giảm bớt công việc, có đủ thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, ăn uống đủ chất dinh dưỡng. Nếu phụ nữ trước khi mang thai từng bị cao huyết áp thì cần trao đổi với bác sĩ để được tư vấn cẩn thận.
Trước khi mang thai, nên thay đổi chế độ ăn uống (giảm mặn tối đa), tập thể dục đều đặn để giúp giảm cân, tránh béo phì.
Đa số chị em bị tiền sản giật thường có huyết áp tăng mạnh so với trước thời kỳ mang bầu. Điều này gây hoang mang lo lắng cho các mẹ. Tuy nhiên, nếu phát hiện và đến bệnh viện, cơ sở y tế kịp thời sẽ hoàn toàn điều trị được và tránh được những rủi ro đáng tiếc.
► Tham khảo thêm: Sản phẩm củ gai tươi giúp an thai, trị động thai an toàn tuyệt đối cho bà bầu hiện nay.
Bác Sỹ Nguyễn Cảnh Chương - PGĐ khoa chuẩn đoán trước sinh, BV Phụ sản Hà Nội. Chuyên Gia tư vấn của nhãn hàng Thảo Dược Củ Gai An Thái Phương
ĐỂ LẠI THÔNG TIN BÁC SỸ SẼ GỌI LẠI CHO BẠN
Hoặc gọi ngay đến số bác sĩ ✆ 033. 249. 6789 /Nếu cần tư vấn gấp