Bệnh tiểu đường là loại bệnh liên quan đến nội tiết do cơ thể bạn thiếu hoặc không có nội tiết tố insulin. Vì vậy chế độ ăn kiêng bệnh tiểu đường cũng đóng góp phần quan trọng trong việc điều trị bệnh.
Căn bệnh tiểu đường này có thể điều trị được bằng chế độ ăn trong trường hợp tiểu đường nhẹ, tiểu đường tiềm tàng hoặc kết hợp với các thuốc hạ đường huyết đối với những cá thể tiểu đường ở mức độ trung bình và nặng đấy nhé.
Ở bệnh nhân tiểu đường cân nặng bình thường (tiểu đường phụ thuộc Insulin hay không phụ thuộc Insulin), chế độ ăn kiêng phải được chuẩn về chất lượng (hạn chế gluxit và lipit) và cố định về số lượng.
Chế độ ăn kiêng bệnh tiểu đường cần được điều chỉnh theo từng bệnh nhân và theo mục tiêu điều trị của bác sĩ.
Trong những ngày đầu hay trong những tuần đầu tiên, thức ăn phải được cân để sau đó bệnh nhân biết cách ước tính trọng lượng của các loại thực phẩm một cách tương đối.
Chế độ ăn kiêng bệnh tiểu đường đáp ứng nhu cầu năng lượng: Nhu cầu tính theo thể trạng và tính chất lao động
- Thể trạng
Lao động nhẹ
Lao động vừa
Lao động nặng
+ Gầy
35 Kcal/kg
40 Kcal/kg
45 Kcal/kg
+ Trung bình
30 Kcal/kg
35 Kcal/kg
40 Kcal/kg
+ Mập
25 Kcal/kg
30 Kcal/kg
35 Kcal/kg
Chế độ ăn kiêng bệnh tiểu đường phải đảm bảo đầy đủ lượng protit, lipit cần thiết cho cơ thể trong đó lượng gluxit chiếm 50% lượng calo chung của khẩu phần, protid chiếm 15%, lipit 35%.
Một số áp dụng trên thực tế:
- Thực phẩm cung cấp gluxit : Bánh mì 40g, gạo 25g, mì sợi 30g, khoai tây 100g, khoai mì tươi 60g, đậu 40g, 1 trái cam vừa, 1 trái chuối vừa, 1 trái táo, 100g nho, 250g dâu tây, 1 trái thơm, 1 trái xoài vừa đều tương đương với 20g gluxit.
- Thực phẩm cung cấp protit: 100g thịt nạc tương đương với 15-18g protit
- Thực phẩm cung cấp lipit: 100g dầu ăn tương đương với 90-100g lipit.
1. Những loại thực phẩm nên ăn kiêng bệnh tiểu đường
- Đối với thức ăn chứa tinh bột
Nên ăn các loại bánh mì không pha trộn với phụ gia như bánh mì đen, gạo lứt, khoai tây, khoai sọ... lượng tinh bột đưa vào cơ thể người tiểu đường nên bằng khoảng 50-60% người thường.
Sử dụng thường xuyên các loại ngũ cốc thô, chà xát ít vì lớp vỏ có chứa nhiều Vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Phương thức chế biến chủ yếu là luộc, nướng hoặc hầm chứ không nên chiên xào.
- Đối với chất đạm
Pate không tốt cho bệnh tiểu đườngHạn chế tối đa thịt hộp, patê, xúc xích... thay vào đó hãy ăn cá, trứng sữa, các sản phẩm chế biến từ sữa, đậu... nên ưu tiên cá mòi và cá trích vì trong hai loại cá này có chứa chất béo có lợi cho việc chống lại bệnh tim mạch và ung thư.
Người tiểu đường (đái đường) có thể ăn các loại thịt lợn, thịt bò đã lấy sạch mỡ. Tránh tuyệt đối da gà, da vịt bởi nó có chứa rất nhiều cholesterol. Cũng như thực phẩm chứa tinh bột, nên chọn cách chế biến là luộc, kho, nướng hơn là chiên.
- Đối với chất béo
Phải hết sức hạn chế mỡ, các bác sĩ khuyến cáo lượng cholesteron đưa vào phải dưới 300mg mỗi ngày và lượng mỡ bão hòa phải thay bằng các loại dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu olive, dầu mè
- Rau, trái cây tươi
Một ngày bệnh nhân tiểu đường (đái đường) nên ăn khoảng 400 gram rau và trái cây tươi, rau quả tươi vừa có tác dụng chống lão hóa, vừa là thức ăn bổ sung vitamin, muối khoáng tốt nhất.
Nên ăn cả xác hơn là ép lấy nước uống, chất xơ ở rau quả là thành phần quan trọng làm giảm đường, làm chậm hấp thu đường và đỡ tăng đường sau khi ăn. Tuy nhiên, không phải loại trái cây nào cũng tốt, người mắc bệnh tiểu đường phải tránh các loại trái cây ngọt như nho, xoài, na, nhãn...
- Chất ngọt
Chất ngọt là nguyên nhân trực tiếp gây bệnh đái tháo đường, nó làm trầm trọng thêm quá trình bệnh lý, tăng các biến chứng nặng nề của bệnh. Lời khuyên của bác sĩ là tránh xa tuyệt đối các loại bánh kẹo, nước ngọt có ga, rượu...
Bệnh nhân tiểu đường nên sử dụng các chất ngọt nhân tạo có thể thay đường trong nước uống như Aspartam và sacharine vừa giúp làm giảm lượng đường ăn vào mà vẫn giữ được ngon miệng.
Giữ vững thành phần và thời gian ăn là quan trọng, kết hợp với thể dục thể thao thường xuyên chính là phương pháp điều trị bệnh hiệu quả nhất. Tuy nhiên, chế độ ăn cụ thể phải dựa trên từng bệnh nhân, cân nặng, lượng đường trong máu, bệnh đã có các biến chứng hay chưa. Do vậy cần tham khảo ý kiến của bác sĩ đang theo dõi và điều trị.
2. Chế độ ăn kiêng bệnh tiểu đường như thế nào?
- Thực phẩm cấm: Đường, mía, tất cả các loại sữa chế biến, cà phê, kẹo, đá chanh, trái cây đóng hộp, nước quả ép, kẹo, mứt, chè, mỡ.
- Thực phẩm hạn chế: Cơm, mì xào, hủ tiếu, bánh canh, bánh mì, các loại khoai ( khoai lang, khoai mì...), bánh bích qui, trái cây ngọt.
- Thực phẩm không hạn chế: Thịt, tôm, cá, cua, mắm, rau, tất cả các loại đậu.
Chế độ ăn kiêng bệnh tiểu đường như trái cây (nhất là lê, táo), rau, đậu, ngũ cốc có thể cung cấp cho cơ thể một lượng đường chậm (tức đường phải qua quá trình tiêu hóa mới trở thành đường hấp thu vào cơ thể) điều đó sẽ giúp cho lượng đường trong máu không quá cao hoặc quá thấp đồng thời cung cấp chất xơ có ích và chất khoáng chứa vcom kiểm soát lượng đường trong máu.
Ở bệnh nhân tiểu đường, đường huyết thường tăng cao sau bữa ăn. Vì thế nên cho bệnh nhân ăn nhiều lần và phân bố lượng calo mỗi bữa cho thích hợp.
Trường hợp đang dùng thuốc hạ đường huyết thì nên ăn trước khi ngủ hay thêm bữa vào những bữa ăn chính.
Các thực phẩm giàu chất xơ sẽ làm giảm đỉnh cao đường huyết sau khi ăn và có thể kéo dài sự hấp thu của chất đường. Chất xơ cũng còn có tác dụng giữ nước, hấp thu axit mật, thường có trong cám ngũ cốc, khoai tây, rau xanh, trái cây nhất là các loại họ đậu.
Vì thế người ta khuyên nên ăn gạo không chà kỹ quá. Nên hạn chế rượu vì rượu có thể thúc đẩy hạ đường huyết trên bệnh nhân đang điều trị với thuốc hạ đường huyết.
3.Ăn gì trị bệnh tiểu đường?
Nếu như bạn có chế độ sinh hoạt tốt như ăn uống khoa học sẽ giúp bạn điều trị bệnh đái tháo đường hiệu quả.
- Quả bơ
Bơ chữa chất béo tốt và cần thiết nâng cao độ nhảy cảm insulin cho người tiểu đường.
Quả bơ hay còn gọi là quả lê tàu, có màu xanh đậm và được biết đến như là một thực phẩm “béo”. Tuy nhiên, chất béo trong trái bơ là chất béo tốt và rất cần thiết thể nâng cao độ nhạy cảm insulin.
Trái bơ chứa nhiều axit flic, vitamin C, kali và vitamin E (rất cần thiết cho việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tổn thương dây thần kinh). Ngoài ra, quả bơ cũng rất giàu chất xơ khiến nó trở thành một trong những thực phẩm tốt nhất dành cho bệnh nhân tiểu đường.
- Cây bông cải xanh
Bông cải xanh có tất cả các đặc tính tuyệt vời có thể giúp bạn sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn. Nó chứa rất nhiều chất chống oxi hóa, các loại vitamin và muối khoáng và chất xơ nhưng lại rất ít calo.
Nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng ăn bông cải xanh có thể làm đảo nghịch tác hại gây ra bởi tiểu đường đến mạch máu do nó kích thích sản sinh ra enzym giúp bảo vệ mạch máu và giảm các phân tử gây tổn hại tế bào.
- Cá hồi
Cá hồi giúp đảm bảo cho khớp được bôi trơn và ngăn ngừa các biến chứng bệnh tiểu đường.
Loại cá béo sống trong môi trường nước lạnh này không chỉ ngon miệng cho dù bạn nấu hay nướng, hun khói, hay thậm chí ăn sống mà nó còn là một nguồn tuyệt vời cung cấp protein, axit béo omega-3 rất cần thiết cho độ nhạy cảm insulin.
Axit béo omega-3 cũng có tác dụng chống viêm và đảm bảo cho khớp được khỏe mạnh và được bôi trơn. Cá hồi cũng chứa nhiều vitamin B và D giúp ngăn ngừa viêm, tổn hại mạch máu và các biến chứng do bệnh tiểu đường như các vấn đề về tim.
- Quả hạnh nhân
Quả hạnh nhân có chỉ số đường huyết thấp, tức là chúng không làm tăng nhiều lượng đường trong máu. Ngoài ra, quả hạnh nhân cũng giúp giảm sự tăng lên của đường huyết sau bữa ăn.
Loại thực phẩm này có chứa nhiều calo, chất béo tốt, đạm và chất xơ, chúng khiến bạn cảm thấy no nhanh và là một loại thực phẩm lý tưởng để ăn vặt.
Mặc dù có hàm lượng chất béo khá lớn nhưng quả hạnh có thể giúp bạn giảm cân. Ngoài ra, quả hạnh cũng có chứa nhiều vitamin E, omega 3, omega 6, canxi, ma-giê và kẽm.
- Hành
Hành có chứa vitamin C, vitamin H và crôm. Crôm là một loại chất khoáng giúp các tế bào phản ứng với insulin do đó giúp kiểm soát glucose trong máu.
Hành là nguồn giàu chất quercitin nhất – một chất chống oxi hóa (cũng có trong hẹ tây, hành vàng và hành đỏ nhưng không có trong hành trắng), có liên hệ chặt chẽ với ngăn ngừa ung thư dạ dày. Quercitin trong hành cũng làm giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt, ngăn ngừa tụ máu, chống hen suyễn, viêm phế quản, sốt mùa hè và nhiễm trùng.
- Rau bi-na
Loại rau lá xanh này cung cấp vitamin K, vitamin A, ma-giê, axit folic, mangan, sắt, canxi, vitamin C, vitamin B2, kali, và vitamin B6. Nó là một nguồn protein, phốt-pho, vitamin E, kẽm, chất xơ và đồng rất tốt.
Ngoài ra, rau bi-na cũng là một nguồn rất tốt cung cấp xê-len, niacin, axit béo omega-3.
- Trứng gà ta
Trứng cung cấp protein và các loại vitamin cần thiết giúp điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả.
- Trứng cho đến thời điểm này là loại thực phẩm toàn diện nhất mà mọi người có thể ăn. Nếu như bạn bị đói, chỉ cần ăn 2 quả trứng là có thể cung cấp rất nhiều thành phần dinh dưỡng khác nhau mà hầu hết các thực phẩm không thể có được.
- Trứng là một nguồn rất tốt cung cấp protein. Ngoài ra, trứng cũng chứa rất nhiều vitamin bao gồm vitamin A, kali, và nhiều vitamin B như axit folic, cô-lin và biotin.
Rất nhiều trong số các chất này rất cần thiết cho sức khỏe của dây thần kinh và não bộ. Qua nhiều năm, tất cả các loại chất béo đều trở thành kẻ thù chung của cộng đồng, do làm tăng nguy cơ bị bệnh tim. Trứng không còn được ưa chuộng nữa và mọi người chuyển sang sử dụng lòng trắng trứng như giải pháp thay thế. Trên thực tế, lòng đỏ trứng là nơi chứa nhiều vitamin và chất dinh dưỡng nhất.
Vì thế, hãy lựa chọn trứng gà ta (gà không nuôi công nghiệp) trong đó gà mái không được nuôi với các loại chất công nghiệp gây biến đổi gien.
Như vậy, bạn có thể thấy, tiểu đường là một căn bệnh liên quan mật thiết đến các chất dinh dưỡng và những gì thực sự xảy ra trong cơ thể bạn là tiểu đường sẽ hút các chất dinh dưỡng, vitamin và chất khoáng thông qua việc đi tiểu thường xuyên để đẩy lượng đường quá mức trong máu.
Khi đã biết được nên ăn gì trị bệnh tiểu đường thì sẽ đem lại vitamin và chất khoáng giúp chống lại oxi hóa, choletrol, huyết áp cao, giúp bôi trơn và cải thiện sức khỏe các khớp, nhạy bén đầu óc và trí nhớ, cuối cùng là khả năng trao đổi chất.
Bác Sỹ Nguyễn Cảnh Chương - PGĐ khoa chuẩn đoán trước sinh, BV Phụ sản Hà Nội. Chuyên Gia tư vấn của nhãn hàng Thảo Dược Củ Gai An Thái Phương
ĐỂ LẠI THÔNG TIN BÁC SỸ SẼ GỌI LẠI CHO BẠN
Hoặc gọi ngay đến số bác sĩ ✆ 033. 249. 6789 /Nếu cần tư vấn gấp